Ngày 7/7, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022 chính thức diễn ra với môn thi đầu tiên là Ngữ văn. Hãy cùng theo dõi những nhận định, phân tích về đề thi Ngữ văn năm nay do Hệ thống giáo dục HOCMAI cung cấp nhé!

NHẬN ĐỊNH VỀ ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN

KÌ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2022

Tổ Ngữ văn – Hệ thống giáo dục HOCMAI

Đề thi môn Ngữ văn – kì thi tốt nghiệp THPT năm 2022 giữ nguyên cấu trúc đề thi so với năm 2021, với 2 phần là Đọc hiểu (3,0 điểm) và Làm văn (7,0 điểm).

Ma trận đề thi

Phần Đọc hiểu (3,0 điểm)

Ngữ liệu cho phần Đọc hiểu là một ngữ liệu ngoài SGK trích từ tác phẩm: Con đường của những vì sao (Nguyễn Trọng Tạo). Ngữ liệu đọc hiểu có dung lượng vừa phải, phù hợp với quỹ điểm và thời gian làm bài. Bốn câu hỏi kiểm tra kiến thức về đọc – hiểu văn bản phân bổ theo các cấp độ nhận thức: nhận biết, thông hiểu và vận dụng.

• – Câu 1 là một câu hỏi nhận biết, yêu cầu xác định thể thơ của văn bản. 
• – Câu 2 hỏi về kiến thức tiếng Việt, yêu cầu xác định các tính từ miêu tả vẻ đẹp của tuổi trẻ trong một đoạn thơ ngắn (trích 04 câu). 
• – Câu 3 thuộc mức độ thông hiểu, thí sinh cần nhận biết câu thơ chứa biện pháp nghệ thuật so sánh và nêu tác dụng của biện pháp trong 04 câu thơ được trích từ văn bản. 
• – Câu 4 là một câu hỏi thuộc mức vận dụng, thí sinh cần trả lời ngắn gọn, nhận xét những suy ngẫm của tác giả về ý nghĩa sự hi sinh của tuổi trẻ được thể hiện qua đoạn trích. 

Phần Làm văn (7,0 điểm)

Phần Làm văn vẫn giữ nguyên cấu trúc bao gồm hai câu: một câu hỏi nghị luận xã hội và một câu hỏi nghị luận văn học. 

– Câu 1 (2,0 điểm) là câu hỏi yêu cầu viết đoạn văn nghị luận xã hội (khoảng 200 chữ) bàn về một vấn đề được rút ra từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu. Đề bài đưa ra yêu cầu nghị luận về “trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc tiếp bước các thế hệ đi trước”. Đây là một vấn đề tư tưởng gắn liền với cuộc sống con người, gợi cho thí sinh nhiều suy nghĩ.

Để giải quyết câu hỏi này, thí sinh phải đưa ra và bảo vệ được quan điểm của bản thân bằng những lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục. Việc yêu cầu thí sinh viết đoạn văn trong câu nghị luận xã hội vừa giúp kiểm tra được kiến thức và kĩ năng viết, đồng thời phù hợp với thời gian làm bài và yêu cầu của kì thi Tốt nghiệp Trung học phổ thông. 

Vấn đề nghị luận “Trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc tiếp bước các thể hệ đi trước” không quá mới mẻ nhưng cũng gợi mở nhiều góc nhìn của thí sinh về cách nhận thức trách nhiệm của thế hệ trẻ trong bối cảnh thời đại, định hướng hành động đối với “việc tiếp bước các thế hệ đi trước”. Đây là vấn đề phù hợp với lứa tuổi 18, khi thí sinh chuẩn bị bước sang một giai đoạn mới, cần có ý thức rõ ràng hơn về trách nhiệm đối với cộng đồng, đất nước.

Cũng nhận thấy, vấn đề nghị luận trên có liên hệ với nội dung của ngữ liệu và câu hỏi 4 trong phần Đọc hiểu. Việc đưa ra đánh giá về suy ngẫm của tác giả đối với sự hi sinh của các thế hệ đi trước trong câu hỏi 4 giúp thí sinh liên hệ và nhìn nhận đúng trách nhiệm của thế hệ mình để trình bày trong đoạn văn.

– Câu 2 (5,0 điểm) là câu hỏi nghị luận văn học. Ngữ liệu nghị luận là một đoạn văn trích từ tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu. Đây là một văn bản thí sinh đã được học trong chương trình Ngữ văn 12 học kì II, không nằm trong nội dung tinh giản của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Đoạn văn là lời của nhân vật xưng “tôi”, tái hiện và nêu cảm nhận về khung cảnh đẹp đẽ của con thuyền khi vào bờ và đồng thời, thể hiện những cảm xúc của tác giả. Đề bài yêu cầu thí sinh rút ra được thông điệp của văn bản và thông qua đó, chỉ ra mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Đây là câu hỏi yêu cầu sự suy luận, khả năng đọc – hiểu  văn bản, kết hợp với việc triển khai những lí lẽ, dẫn chứng để chứng minh quan điểm của người viết. 

Để làm tốt câu hỏi này, thí sinh cần nắm vững nội dung của đoạn trích, vận dụng tốt kiến thức về đời sống và thể hiện được quan điểm cá nhân thông qua hệ thống luận điểm. 

Ngữ liệu nghị luận của đề bài có độ dài khoảng 15 dòng, phù hợp với một trong những yêu cầu của đề: Phân tích đoạn trích. Thí sinh cần ghi nhớ các chi tiết trong văn bản Sách giáo khoa để thực hiện yêu cầu 2: Liên hệ hình ảnh chiếc thuyền đang chống chọi với sóng gió giữa phá. Từ việc hoàn thành 2 yêu cầu trên, thí sinh sẽ cần tổng hợp, khái quát lại nội dung để đưa ra thông điệp về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Các yêu cầu được đưa ra rất rõ ràng trong bài làm, đánh giá được khả năng tư duy lập luận, kĩ năng viết của thí sinh. 

Một số định hướng ôn tập môn Ngữ văn cho học sinh 2K5

Để chuẩn bị tốt cho kì thi TN THPT 2023, học sinh 2K5 cần có kế hoạch và lộ trình ôn tập phù hợp. 

Về kiến thức: Nắm chắc kiến thức về các văn bản nằm trong phạm vi Sách giáo khoa, ôn tập kĩ kiến thức về làm văn và tiếng Việt đã được học trong chương trình Trung học phổ thông.

Về kĩ năng:

– Kĩ năng đọc hiểu: Luyện tập trả lời các dạng câu hỏi ngắn, đặc biệt đối với kiểu văn bản nghị luận, văn bản văn học.

– Kĩ năng viết: Ghi nhớ cấu trúc bài viết đoạn văn nghị luận xã hội, luyện tập kĩ dạng bài nghị luận về tư tưởng, đạo lý; Ghi nhớ các hình tượng, chi tiết nghệ thuật quan trọng trong tác phẩm/văn bản văn học và luyện viết các dạng bài nghị luận văn học.

Các kỳ thi, hình thức tuyển sinh thay đổi liên tục phải chăng đang khiến các sĩ tử “quay cuồng” giữa một rừng thông tin không phân biệt được đúng, sai? Đứng trước “ma trận” phương thức xét tuyển hiện nay, có lẽ bất cứ học sinh, phụ huynh nào cũng cảm thấy bối rối. Với mong muốn hỗ trợ học sinh giải quyết những băn khoăn, thắc mắc trong quá trình chọn ngành, chọn trường cũng như tìm ra định hướng học tập, thi cử tối ưu nhất, HOCMAI đã ra đời Giải pháp tư vấn chọn ngành – chọn trường cùng chuyên gia. Qua đó, thí sinh và phụ huynh được trao đổi, lắng nghe những tư vấn trực tiếp cùng chuyên gia hướng nghiệp hàng đầu của HOCMAI để chọn ra ngành học, trường đại học phù hợp nhất với điểm số, thành tích, sở thích… của bản thân.

>> THỰC HIỆN BÀI TRẮC NGHIỆM TÍNH CÁCH CHỌN NGHỀ NGHIỆP HOÀN TOÀN MIỄN PHÍ TẠI ĐÂY <<