Tuyển sinh 2025: Bách phân vị trong tuyển sinh đại học 2025: Bước tiến công bằng… nhưng vẫn đầy nghịch lý
Năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo áp dụng phương pháp bách phân vị để quy đổi điểm giữa các phương thức xét tuyển—như thi tốt nghiệp THPT, thi đánh giá năng lực (ĐGNL), học bạ—nhằm đảm bảo thí sinh từ phương thức nào cũng được đánh giá công bằng. Tuy nhiên, kết quả mà phương pháp này tạo ra lại lộ ra nhiều bất hợp lý, khiến dư luận tranh luận gay gắt.
Mục lục
Bảng phân tích ưu – nhược điểm của bách phân vị trong tuyển sinh năm 2025
| Khía cạnh | Nội dung thực tế năm 2025 |
|---|---|
| Mục đích chính | Quy đổi điểm giữa các phương thức dựa trên vị trí tương đối trong kỳ thi (ví dụ: top 10%) |
| Quy mô thí sinh thi | THPT: 1,16 triệu; ĐGNL: 152.729 người — dẫn đến phân phối điểm rất khác nhau |
| Ví dụ quy đổi | 28,75 điểm tổ hợp A00 tương đương 27,5 điểm D01 — giảm lợi thế tổ hợp dễ điểm cao |
| Minh bạch tại một số trường | ĐH Bách khoa Hà Nội công khai bảng quy đổi giữa TSA, ĐGNL và THPT giúp thí sinh dễ dự đoán |
| Nghịch lý xuất hiện | Thí sinh trượt bằng điểm THPT nhưng lại trúng tuyển qua ĐGNL do vị trí cao tương đối |
| Không tương thích ngành | Ngành Y B00 cần kiến thức Hóa – Sinh sâu, tuy nhiên ĐGNL không đánh giá sâu môn này tạo sai lệch |
| Nguồn dữ liệu không tương đồng | THPT có quy mô toàn quốc; ĐGNL tập trung học sinh khá giỏi miền Nam. Việc quy đổi vị trí như “top 10%” bỏ qua khác biệt này |
Tổng kết & lời khuyên cho phụ huynh và thí sinh
Bách phân vị là một nỗ lực hiện đại để tạo công bằng trong tuyển sinh đa phương thức. Nó giúp tránh sự “chênh chếch” do từng tổ hợp dễ hay khó, hoặc vì phương thức khác nhau. Tuy nhiên, những nghịch lý như “đỗ qua thi năng lực nhưng trượt qua điểm THPT” hay quy đổi thiếu phù hợp với ngành chuyên sâu đã cho thấy: phương pháp này chưa hoàn hảo.
Lời khuyên cho phụ huynh và thí sinh:
- Hiểu rõ mỗi phương thức xét tuyển: Không nên chỉ chú tâm vào điểm quy đổi, mà cần xem xét đặc thù kiểm tra kiến thức từng phương thức.
- Chọn lĩnh vực phù hợp thực chất năng lực: Ví dụ ngành yêu cầu kiến thức sâu (như Y B00) phù hợp với thi THPT hơn thi năng lực tổng hợp.
- Theo dõi bảng quy đổi cụ thể của từng trường: Một số trường công khai chi tiết để thí sinh có thể đánh giá cơ hội chuẩn hơn.
- Đừng kỳ vọng bách phân vị là giải pháp công bằng tuyệt đối: Học lực thực tế vẫn là điều then chốt — và phương thức phù hợp nhất là chiến lược tốt nhất.
Bách phân vị là tiến bộ đáng ghi nhận, nhưng chỉ khi hiểu rõ cơ chế và biết chọn chiến lược phù hợp, thí sinh mới thực sự an toàn với quyết định của mình.

