Nhiều học sinh lớp 12 băn khoăn thi tốt nghiệp THPT với thi đại học có gì khác nhau, đặc biệt khi kỳ thi năm 2026 sẽ có nhiều thay đổi theo Chương trình GDPT 2018. Trong bài viết này, hãy cùng HOCMAI tìm hiểu câu trả lời chi tiết, cũng như những cập nhật mới nhất năm 2026 để có sự chuẩn bị tốt nhất cho hành trình chinh phục đại học mơ ước.

TOPUNI 2026 - GIẢI PHÁP LUYỆN THI ĐẠI HỌC TOÀN DIỆN

Đồng hành cùng 2K8 chắc vé Đại học TOP

• Bất chấp biến động thi cử, lộ trình toàn diện cho mọi kỳ thi
• Hệ thống trọn gói đầy đủ kiến thức theo sơ đồ tư duy, dễ dàng ôn luyện
• Đội ngũ giáo viên luyện thi nổi tiếng với 18+ năm kinh nghiệm
• Dịch vụ hỗ trợ học tập đồng hành xuyên suốt quá trình ôn luyện

Ưu đãi đặt chỗ sớm - Giảm đến 60%! Áp dụng cho PHHS đăng ký trong tháng này!

HỌC THỬ MIỄN PHÍ ĐĂNG KÝ NGAY

Thi tốt nghiệp THPT với thi đại học có gì khác nhau? Điểm mới cập nhật 2026

1. Thi tốt nghiệp THPT với thi đại học có khác nhau không?

Trước đây, thi tốt nghiệp THPT và thi đại học là hai kỳ thi riêng biệt. Thí sinh phải hoàn thành kỳ thi tốt nghiệp THPT để được xét đủ điều kiện tham gia kỳ thi tuyển sinh đại học. Tuy nhiên, từ năm 2015, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã gộp hai kỳ thi này thành một – đó là Kỳ thi tốt nghiệp THPT, vừa dùng để xét công nhận tốt nghiệp, vừa cung cấp dữ liệu cho các trường đại học, cao đẳng sử dụng trong xét tuyển.

Sau khi hoàn thành kỳ thi này, thí sinh không phải thi thêm đại học. Các em có thể dùng trực tiếp kết quả thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển vào các trường đại học, hoặc tham gia thêm các kỳ thi riêng như Đánh giá năng lực, Đánh giá tư duy… nếu trường mình mong muốn yêu cầu.

Tham khảo thêm: Tốt nghiệp THPT là gì? Cập nhật quy định mới nhất từ Bộ GD&ĐT

2. Lưu ý khi thi tốt nghiệp THPT với thi đại học

2.1. Giảm 1 buổi thi, giảm 2 môn thi

Kỳ thi được tổ chức trong 3 buổi, gồm 1 buổi thi môn Ngữ văn, 1 buổi thi môn Toán và 1 buổi cho bài thi tự chọn. Thí sinh sẽ được sắp xếp theo tổ hợp bài thi tự chọn nhằm tối ưu công tác tổ chức phòng thi và điểm thi.

So với các năm trước, kỳ thi năm nay giảm 1 buổi và 2 môn thi, giúp giảm áp lực cho thí sinh, tiết kiệm chi phí xã hội nhưng vẫn đảm bảo chất lượng và tính đánh giá toàn diện của kỳ thi.

>>> Tham khảo thêm: Thi tốt nghiệp THPT bao nhiêu môn? Giải đáp 5+ thắc mắc thường gặp

2.2. Tăng tỷ lệ sử dụng điểm đánh giá quá trình (học bạ) từ 30% lên 50%

Kết quả xét công nhận tốt nghiệp THPT sẽ được tính dựa trên sự kết hợp giữa điểm đánh giá quá trình (học bạ) và điểm thi, theo tỷ lệ 50-50. Trong đó, điểm trung bình học bạ của các năm THPT được tính theo trọng số, phản ánh quá trình học tập toàn diện của học sinh.

Việc tăng tỷ lệ điểm học bạ từ 30% lên 50% giúp đánh giá sát hơn năng lực người học theo định hướng của Chương trình GDPT 2018, vốn chú trọng nhiều năng lực mà bài thi tốt nghiệp khó thể hiện đầy đủ. Đồng thời, điểm học bạ của lớp 10 và lớp 11 cũng được đưa vào tính toán (với trọng số thấp hơn lớp 12), thay vì chỉ sử dụng điểm lớp 12 như trước đây, nhằm khuyến khích học sinh học tập nghiêm túc, ổn định trong suốt 3 năm THPT.

>>> Tham khảo thêm: Thi tốt nghiệp THPT bao nhiêu điểm là đậu? Giải đáp chi tiết & dễ hiểu

2.3. Chứng chỉ ngoại ngữ không được quy đổi thành điểm 10

Chứng chỉ ngoại ngữ vẫn được chấp nhận để miễn thi khi xét công nhận tốt nghiệp, nhưng sẽ không còn được quy đổi thành điểm 10 như trước đây; do đó, điểm ngoại ngữ sẽ không được tính vào công thức xét tốt nghiệp THPT trong trường hợp này.

Cách điều chỉnh này vẫn khuyến khích học sinh học và thi lấy chứng chỉ ngoại ngữ, đồng thời đảm bảo sự công bằng hơn trong xét công nhận tốt nghiệp. Trước đây, học sinh đạt IELTS 4.0 và IELTS 8.5 đều được quy đổi thành điểm 10, gây ra sự chênh lệch trong đánh giá năng lực thực tế.

Chứng chỉ ngoại ngữ không được quy đổi thành điểm 10

2.4. Bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề đối với tất cả các thí sinh

Về điểm khuyến khích, quy định mới bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề cho tất cả thí sinh, đồng thời không còn cộng điểm chứng chỉ tin học, ngoại ngữ hay bằng trung cấp nghề đối với thí sinh hệ Giáo dục thường xuyên.

Thay đổi này được đưa ra nhằm phù hợp với Chương trình GDPT 2018 và đảm bảo sự bình đẳng giữa học sinh hai hệ – giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên, khi cả hai đều được cấp chung một loại bằng tốt nghiệp THPT.

2.5. Thí sinh là người nước ngoài được sử dụng chứng chỉ tiếng Việt để miễn thi môn Ngữ văn

Thí sinh là người nước ngoài được phép dùng chứng chỉ tiếng Việt để được miễn thi môn Ngữ văn khi xét công nhận tốt nghiệp THPT.

Quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh nước ngoài theo học chương trình giáo dục phổ thông tại Việt Nam, đồng thời vẫn đảm bảo yêu cầu về học vấn môn Ngữ văn, thông qua việc học trên lớp và đạt chứng chỉ tiếng Việt theo quy định.

2.6. Từng bước thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính

Sau năm 2030, Bộ GD&ĐT sẽ từng bước triển khai thí điểm thi trên máy tính đối với các môn thi trắc nghiệm tại những địa phương có đủ điều kiện, có thể kết hợp giữa thi trên giấy và thi trên máy tính trong giai đoạn đầu. Khi toàn bộ các địa phương trên cả nước đáp ứng yêu cầu hạ tầng, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ chuyển hoàn toàn sang hình thức thi trên máy tính đối với các môn trắc nghiệm.

Mục tiêu của kỳ thi tốt nghiệp THPT là đánh giá chính xác kết quả học tập của học sinh theo chuẩn đầu ra của Chương trình GDPT 2018, đồng thời sử dụng kết quả thi để xét công nhận tốt nghiệp, đánh giá chất lượng dạy – học của các cơ sở giáo dục phổ thông, và cung cấp dữ liệu tin cậy cho các trường đại học, cao đẳng và cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong công tác tuyển sinh theo tinh thần tự chủ.

Từng bước thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính

3. Điều kiện để tốt nghiệp THPT

3.1. Đủ điều kiện dự thi

 Đối tượng dự thi gồm:

• Người đã hoàn thành chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) hoặc Giáo dục thường xuyên (GDTX) trong năm tổ chức kỳ thi;
• Người đã hoàn thành chương trình GDPT/GDTX nhưng chưa tốt nghiệp THPT ở các năm trước;
• Người đã có bằng tốt nghiệp THPT muốn dự thi để lấy kết quả xét tuyển sinh;
• Người đã có bằng trung cấp dự thi để lấy kết quả xét tuyển vào các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng.

Điều kiện dự thi: Tất cả các đối tượng trên phải đăng ký dự thi và nộp đầy đủ hồ sơ, giấy tờ đúng thời hạn theo quy định.

Riêng thí sinh đã có bằng trung cấp dự thi để lấy kết quả xét tuyển sinh phải đảm bảo đã học và thi đạt yêu cầu về khối lượng kiến thức văn hóa THPT, theo Luật Giáo dục và các văn bản hướng dẫn hiện hành của Bộ GD&ĐT.

3.2. Đạt điểm xét tốt nghiệp

Theo Quy chế thi tốt nghiệp THPT ban hành kèm theo Thông tư số 24/2024/TT-BGDĐT, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quy định rõ mức điểm để được công nhận tốt nghiệp THPT tại Điều 45. Cụ thể, thí sinh được xét đỗ tốt nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:

• Đủ điều kiện dự thi và không bị kỷ luật hoặc hủy kết quả thi;
• Tất cả các bài thi và môn thi thành phần trong bài thi tổ hợp dùng để xét tốt nghiệp đều đạt từ 1.0 điểm trở lên (theo thang điểm 10);
• Điểm xét tốt nghiệp đạt từ 5.0 trở lên.

Như vậy, để được công nhận tốt nghiệp THPT năm 2026, thí sinh cần đủ điều kiện dự thi và đạt điểm xét từ 5.0 trở lên. Điểm xét sẽ được làm tròn theo quy định, đảm bảo công bằng và thống nhất trên toàn quốc.

>>> Tham khảo thêm: Thi tốt nghiệp THPT có khó không? Sự khác biệt từ năm 2026

4. TopUni PEN HOCMAI – Giải pháp luyện thi tốt nghiệp THPT theo khối

TopUni PEN HOCMAI là giải pháp luyện thi toàn diện theo khối – Cam kết đỗ đại học mơ ước được HOCMAI thiết kế riêng cho học sinh 2K8 trong bối cảnh kỳ thi tốt nghiệp THPT 2026 chính thức áp dụng Chương trình GDPT 2018. Với nhiều thay đổi về cách học và cách thi, TopUni mang đến lộ trình ôn luyện bài bản, cập nhật xu hướng thi cử mới, giúp học sinh làm chủ kiến thức, phát triển tư duy và đạt điểm cao trong cả kỳ thi tốt nghiệp THPT.

TopUni HOCMAI – Lộ trình luyện thi toàn diện, chinh phục đại học top

Chương trình được xây dựng theo 3 giai đoạn khoa học:

• Giai đoạn 1 – Nền tảng: Trang bị toàn bộ kiến thức cốt lõi theo chương trình GDPT 2018, giúp học sinh nắm chắc nền tảng từng môn học.
• Giai đoạn 2 – Tổng ôn: Hệ thống hóa kiến thức, luyện tập chuyên sâu theo từng dạng bài và cấu trúc đề thi đặc trưng của từng kỳ thi.
• Giai đoạn 3 – Luyện đề: “Thực chiến” với hàng nghìn đề thi chuẩn hóa trên hệ thống phòng luyện trực tuyến, giúp học sinh rèn kỹ năng, tâm lý và chiến thuật làm bài thi hiệu quả.

Tham gia TopUni, học sinh được định hướng lộ trình cá nhân hóa, luyện tập với ngân hàng đề 5.000 – 30.000 câu hỏi, học cùng giáo viên top đầu như cô Trịnh Thu Tuyết, thầy Vũ Khắc Ngọc, thầy Nguyễn Thành Công…, và được hỗ trợ 1:1 qua trợ lý học tập AI, mentor cùng cộng đồng học tập năng động.

Với hơn 18 năm kinh nghiệm luyện thi và hàng triệu học sinh tin tưởng, HOCMAI TopUni không chỉ giúp học sinh vững vàng kiến thức – tự tin thi cử – chinh phục đại học Top, mà còn định hướng tư duy và kỹ năng học tập bền vững cho hành trình tương lai.

Tóm lại, thi tốt nghiệp THPT với thi đại học tuy là 2 tên gọi, nhưng thật chất đều chỉ cùng 1 kỳ thi duy nhất. Hiểu rõ những thay đổi trong kỳ thi 2026 sẽ giúp thí sinh chủ động ôn tập hiệu quả và định hướng đúng mục tiêu. Nếu bạn đang tìm lộ trình ôn luyện toàn diện và cập nhật theo kỳ thi mới nhất, hãy đồng hành cùng HOCMAI TopUni để tự tin vượt vũ môn – chinh phục đại học Top 2026.